Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι μία προοδευτική νόσος η οποία κάποιες φορές μπορεί να εξελιχθεί σε τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας και να απαιτηθεί η ένταξη/έναρξη αιμοκάθαρσης, μία θεραπεία η οποία θα είναι εφ’ όρου ζωής για τον ασθενή. Κλινικές καταστάσεις που απαιτούν άμεση έναρξη αιμοκάθαρσης είναι οι παρακάτω
- Εμμένουσες ηλεκτρολυτικές διαταραχές όπως υπερκαλιαιμία, υπονατριαίμια, υπο/υπερασβεστιαιμία και υπερφωσφαταιμία
- Σοβαρή μεταβολική οξέωση
- Πνευμονικό οίδημα
- Ουραιμική περικαρδίτιδα
- Ουραιμική εγκεφαλοπάθεια
- Ναυτία, έμετοι, υποθρεψία
- Ανθεκτική υπέρταση
- Έντονος κνησμός
Κάποιες από τις παραπάνω κλινικές εκδηλώσεις μπορεί να είναι απειλητικές για την ζωή όπως υπερκαλιαιμία, πνευμονικό οίδημα, περικαρδίτιδα, μεταβολική οξέωση και θα πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα με αιμοκάθαρση η οποία αποτελεί την μοναδική και σωτήρια θεραπεία.
Η αιμοκάθαρση διενεργείται μέσω μίας αγγειακής προσπέλασης η οποία παρέχει αίμα του αρρώστου στο φίλτρο του μηχανήματος για να καθαριστεί και στη συνέχεια επιστρέφεται στον άρρωστο. Οι αγγειακές προσπελάσεις είναι οι
- Αρτηριοφλεβική αναστόμωση (φίστουλα) στο χέρι
- Αρτηριοφλεβικό μόσχευμα στο χέρι
- Προσωρινοί και μόνιμοι καθετήρες αιμοκάθαρσης που τοποθετούνται σε μεγάλες φλέβες όπως έσω σφαγίτιδα, υποκλείδιο και μηριαία φλέβα.
Οι πρώτες δύο αγγειακές προσπελάσεις διενεργούνται με χειρουργική επέμβαση διάρκειας 1-2 ωρών από εξειδικευμένο αγγειοχειρουργό κάνοντας τοπική αναισθησία και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μετά από 4-6 εβδομάδες. Οι καθετήρες αιμοκάθαρσης μπορούν να τοποθετηθούν με τοπική αναισθησία και να χρησιμοποιηθούν άμεσα για αιμοκάθαρση αλλά θα πρέπει να αποτελούν την τελευταία επιλογή για έναν ασθενή με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου που πρόκειται να ενταχθεί σε αιμοκάθαρση.
Είναι πρωταρχικής σημασίας ο θεράπων νεφρολόγος να ξεκινήσει τον ασθενή έγκαιρα και χωρίς καθυστέρηση αιμοκάθαρση, όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο ,για να αποφευχθούν σοβαρές και επικίνδυνες για την ζωή επιπλοκές.
Επίσης ο θεράπων νεφρολόγος θα πρέπει να καθοδηγήσει τον ασθενή, πριν την ένταξη του σε αιμοκάθαρση, σε διενέργεια φίστουλας ή αρτηριοφλεβικού μοσχεύματος οι οποίες θα είναι έτοιμες να χρησιμοποιηθούν όταν θα χρειασθεί και να αποφευχθεί έτσι η τοποθέτηση καθετήρα αιμοκάθαρσης.
Οι ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου σε αιμοκάθαρση θα πρέπει να καθοδηγούνται ως προς την διατροφή τους και τη λήψη υγρών καθώς και ως προς την συνολική φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουν για την αποφυγή τυχόν τοξικότητας. Επίσης θα πρέπει να διαγιγνώσκονται και να αντιμετωπίζονται όλες οι επιπλοκές που σχετίζονται με την χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και την αιμοκάθαρση όπως
- Υπέρταση
- Καρδιαγγειακή νόσος
- Στεφανιαία νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, περιφερική αρτηριακή νόσος
- Αναιμία
- Δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός και οστική νόσος
- Νευρολογικές διαταραχές
- Ουραιμική εγκεφαλοπάθεια/νευροπάθεια, σύνδρομο ανήσυχων ποδιών
- Διαταραχές του ύπνου
- Αμυλοείδωση
- Υποθρεψία
- Κνησμός